فرنچایز (Franchise) یک مدل کسبوکار است که در آن صاحب یک کسبوکار (فرنچایزر) به فرد یا شرکت دیگری (فرنچایزی) اجازه میدهد تا تحت نام تجاری، سیستمها و دانش فنی او، محصولات یا خدماتش را عرضه کند. در ازای این اجازه، فرنچایزی معمولاً مبلغی را به عنوان حق فرنچایز (Franchise Fee) و همچنین درصدی از فروش یا سود (Royalty Fee) را به فرنچایزر پرداخت میکند.
مفاهیم کلیدی در فرنچایز:
- فرنچایزر (Franchisor): شرکتی که صاحب نام تجاری، برند، محصولات، خدمات و سیستمهای کسبوکار است و حق استفاده از آنها را به دیگران اعطا میکند. (مثال: یمن کافه در این متن)
- فرنچایزی (Franchisee): فرد یا شرکتی که حق استفاده از نام تجاری و سیستمهای کسبوکار فرنچایزر را خریداری میکند و شعبه خود را اداره میکند.
- حق فرنچایز (Franchise Fee): مبلغ اولیهای که فرنچایزی به فرنچایزر پرداخت میکند تا به سیستم فرنچایز وارد شود. این مبلغ معمولاً برای پوشش هزینههای آموزش، پشتیبانی اولیه و اجازه استفاده از برند است.
- حق امتیاز/رویالتی (Royalty Fee): پرداختهای منظمی (معمولاً ماهانه یا فصلی) که فرنچایزی به فرنچایزر انجام میدهد. این مبلغ معمولاً درصدی از فروش ناخالص فرنچایزی است و در ازای استفاده مستمر از نام تجاری، سیستمها، پشتیبانی و بهروزرسانیها دریافت میشود.
- صندوق بازاریابی (Marketing Fund): اغلب فرنچایزیها مبلغی را به صورت منظم به یک صندوق مشترک بازاریابی و تبلیغات پرداخت میکنند که توسط فرنچایزر مدیریت میشود تا برند را در سطح ملی یا بینالمللی ترویج دهد.
در مورد “یمن کافه”، سیستم فرنچایز به این معناست که “یمن کافه” به عنوان فرنچایزر، به افراد یا شرکتهای دیگر اجازه میدهد تا شعبی از “یمن کافه” را با رعایت استانداردها و دستورالعملهای آن، در نقاط مختلف (مانند ایران) راهاندازی و اداره کنند. این امر به “یمن کافه” کمک کرده تا به سرعت و با کمترین سرمایهگذاری مستقیم، حضور جهانی خود را گسترش دهد و به بیش از ۲۲۰ شعبه در سراسر جهان برسد.